Skip to content
  • فیسبوک
  • توییتر
  • یوتیوب
  • اینستاگرام
  • حمایت
  • تماس با ما
  • درباره ما
  • کانال های خبری ارتباط امروز
  • گزارش ویژه
  • رپرتاژ
ارتباط امروز

ارتباط امروز

تاسیس: سال 1394

  • اخبار
    • جوانان
    • زنان
    • ایران
    • مدیریت شهری
    • خارجی
    • گفت و گو
  • اجتماعی
    • امور اجتماعی
    • بهداشت و سلامت
    • حوداث
    • ورزشی
  • فرهنگی
    • فرهنگی – هنری
    • فیلم و سینما
    • تئاتر
    • موسیقی
  • برندینگ
  • رسانه ها
  • علم و فناوری
  • پیشنهاد سردبیر
  • یادداشت امروز
  • گالری
  • Podcast
  • Toggle search form

واکاوی نقش زبان  در فرهنگ متن محور فارسی بر مطالعه تاریخ نگاری فرهنگی ایران

Posted on ۱۴۰۰-۰۸-۱۰۱۴۰۰-۰۸-۱۳ By editor

فرهاد فخرایی

نظام های نشانه ای الگوهایی هستند که دنیایی را که در آن زندگی می کنیم توضیح می دهند. از میان همه این نظامها،  “زبان” نظام الگو دهنده نخستین است و ما دنیا را از طریق الگویی درک می کنیم که زبان ارائه می دهد. اسطوره، قواعد فرهنگی، دین، زبان هنر و علم، نظام های الگودهنده دومین اند. اگر متن ها الگوهایی از دنیا می سازند، مجموعه ای از متن هایی که فرهنگ یک دوره است یک نظام الگو دهنده دومین است. بنایراین لازم است بکوشیم تا رده شناسی فرهنگ ها را تعریف کنیم تا هم جنبه های جهانی مشترک همه فرهنگ ها را کشف کنیم و هم نظام های خاصی را که زبان در ادوار مختلف تاریخ فرهنگی بازنمایی می کند، شناسایی کنیم. (اکو، ۸:۱۳۹۰)

واکاوی نقش زبان در فرهنگ متن محور با توجه بر نظریه ی امبرتو اکو از آنجا حائز اهمیت است که از یک سو زبان در کلیت نظام فرهنگی حضور مستمر داشته است، بنابراین مطالعه نظام نشانه ای زبان مٌبین گفتمان نظام فرهنگی در دوره های مختلف تاریخ فرهنگی است و مسیر شناخت رده های متنوع فرهنگی را هموار می نماید و از سوی دیگر مطالعه زبان جهت تببین چگونگی ظهور پدیده های نوین فرهنگی (ورود متن های جدید) و گفتمان آنها در کلیت نظام فرهنگی اهمیت والایی دارد.  

زبان و مطالعه آن همواره از منظر دو مکتب با دو دیدگاه متفاوت قابل تامل بوده است. مکتب تارتو مسکو که معتقد است معنا در زبان گرایی هستی شناختی و معرفت شناختی به پیروی از الگویی زبانی شکل می گیرد و مکتب بارت که معتقد است در هر دو حوزه معنا فقط به واسطه زبان در دسترس قرار می گیرد( سنسون، ۸۱:۱۳۹۰). آنچه در هر دو دیدگاه به اشتراک بیان می شود، اهمیت و جایگاه زبان است؛ چه معنا به پیروی از الگوی زبانی شکل گرفته باشد و چه زبان تنها ابزاری برای انتقال معنا باشد. در واقع شیوه نگارش، دستور زبان نگارش، هجای کلمات، رسم الخط و… چه راهی برای شکل گیری معنا باشد و چه تنها ابزاری برای رساندن مفهوم درونی برای ایجاد ارتباط، زبان جایگاهی مضاعف جهت شناخت کلیت نظام فرهنگی و ارتباطات وتعاملات فرهنگی دارد.

برای شناخت بیشتر هر دو دیدگاه در فرهنگ متن محور ادب فارسی نیاز است حافظه تاریخ فرهنگی ایرانیان را با روش علمی تاریخ نگاری فرهنگی مورد واکاوی قرار دهیم. اما ضروری است پیش از ورود به بحث حافظه تاریخ فرهنگی ایرانیان توضیحی مختصر پیرامون دو عنوان تاریخ فرهنگ و تاریخ فرهنگی و تفاوت میان آنها ارائه کنیم:

تاریخ فرهنگ و تاریخ فرهنگی دو امر جداگانه محسوب می شوند که هر کدام فرهنگ را با الگوها و مدل های خویش واکاوی می کنند. در تاریخ فرهنگ، فرهنگ و شاخصه های آن به شکل یک کلیت در یک نظام حاکم و مستقر مورد بررسی قرار می گیرند در حالی که تاریخ فرهنگی به روایت فرایندوار فرهنگ از متن های موجود در حافظه تاریخی می پردازد. در واقع تاریخ فرهنگی بدنبال تبیین و توصیف ارتباط پارادایم – گفتمان های بوجود آمده در بسترهای متفاوت اجتماعی است. واکاوی فرهنگ در حافظه تاریخی ایران با قدمتی بیش از ۲۵۰۰سال، نمایانگر سه دوره تاریخ  فرهنگی است که هر یک از دوره ها منوط به شناخت تاریخ نگاری حرفه ای ایران زمین است. ما در اینجا به دو تاریخ فرهنگی ایران و نقش زبان در فرهنگ متن محور آن اشاره خواهیم کرد.

نخستین دوره تاریخ نگاری  فرهنگی را با توجه به قدمت تاریخی ایران و تمدن کهن آن تاریخ نگاری باستانی می نامند که به تاریخ نگاری ایرانی پیش از اسلام نیز مشهور است. از منابع مهم فرهنگی و ادبی این دوران می توان به یادگار زریران و نامه تنسر اشاره نمود. یادگار زریران یا ایاتکار زریران از قدیمی ترین داستان پهلوانی ایرانی است که از ادبیات دوران ساسانی باقی مانده است. البته برخی از اندیشمندان حوزه زبان و فرهنگ فارسی این اثر ماندگار ایرانی را به دوره اشکانی نیز  نسبت می دهند. نامه تنسر به همت والامنشانه مجتبی مینوی به ۱۷  بند تقسیم شده است و هر بند  آیین ها ، قوانین و نهادهای تازه ای بوده است که گفتمان فرهنگی ایران را جلوه گر می نماید. اگر نیک به نامه تنسر بنگریم زبان گویی انتقال دهنده معناست. نمایش سنت ها، آیین های فرهنگی ایرانی است و ابزاری برای انتقال مفاهیم ساختار فرهنگی ایران باستان و البته نمایش قوانین که می توانسته جهت جامعه پذیر نمودن افراد بیان شده باشد. صحت دیدگاه مکتب بارت با توجه به داده های بدست آمده از فرهنگ متن محور فارسی را می توان با توجه به واکاوی نقش زبان در تاریخ نگاری فرهنگ باستان ایران دریافت.

دومین دوره تاریخ نگاری فرهنگی ایران به تاریخ نگاری اسلامی مشهور است. در دوره ای که مفاهیم قران کریم اهمیت ویژه ای در ساخت و پردازش محتوای آثار فرهنگی و ادبی فارسی  پیدا می کند. علاوه بر ظهور مفاهیم برآمده از قران کریم در آثار ادبیات  فارسی، استفاده از  تکنیک های زبان عربی  چون استشهاد و تمثیل، تقلید از نثر عربی و استفاده از لغات عربی در کنار لغات و امثال ایرانی در آثار مفاخر ایرانی نیز  باب شد. نمونه بارز آن تاریخ بیهقی، تاریخ خوارزم و یا اشعار شاعران نامداری چون مولانا، حافظ، سعدی و … است که از این دست تکنیک ها و قواعد زبان عربی، در ساختار متنی خود بهره جسته اند.

در واقع تاریخ نگاری فرهنگی اسلامی حضور متن جدیدی بنام قرآن کریم در نظام فرهنگی ایران را نمایان می کند که الگوی زبانی تازه ای دارد و با تلفیق الگوی زبانی حضور داشته،  معنای تازه ای در حوزه زبان گرایی و معرفت شناسی می آفریند. دومین تاریخ نگاری فرهنگی ایران با حضور متنی جدید مهر تاییدی بر دیدگاه مکتب تارتو است که معنا را به پیروی از الگوهای زبانی وابسته می داند.

 مطالعه دو تاریخ نگاری فرهنگی در حافظه تاریخی ایران با تمرکز بر نظام نشانه ای زبان در فرهنگ متن محور  مبین صحت هر دو دیدگاه مکتب های تارتو و بارت نسبت به نقش زبان و اهمیت والای آن را در نظام فرهنگی تایید می نماید.

انتهای پیام/ ۱۰/آبانماه/۱۴۰۰

یادداشت امروز Tags:تاریخ نگاری فرهنگی, توسعه فرهنگی

راهبری نوشته

Previous Post: مقایسه وضعیت اینترنت ثابت ایران با دنیا
Next Post: معاون رگولاتوری: وضعیت کیفی اینترنت بهتر شده است

مطالب مرتبط

ابعاد بروز و ظهور کلاب هاوس در ایران یادداشت امروز
روزنامه نگاری جنگ یادداشت امروز
دختر ریسنده در کارخانه نخ یادداشت امروز
زنده باد خبرنگار یادداشت امروز
درآمد ۳۳۰ میلیاردی پرسپولیس، از ادعا تا واقعیت! یادداشت امروز
مبارزه با شیوع اطلاعات غلط و جعلی یادداشت امروز

ذره بین

عکس روز

اخبار پربازدید

  • خط قرمز! 2.5k views
  • کامپيوترها در صنعت هواپيمايی 1.8k views
  • موج چهارم؛ مروري بر موجهاي سه گانه تافلر 1.6k views
  • کوویدـ۱۹ و جهانی که می‌شناختیم 1k views
  • قلی خان دزد بود، خان نبود… 0.9k views

دکتر مژده نخلستانی حق

https://ertebatemrooz.ir/news-press/uploads/2023/02/nakhlestani.mp3

پیوندها

پیام کنفرانس، روزنامه نگاری الکترونیک، فرهنگ پذیری

شناسنامه

غذای امروز

با آشپز امروز در انتخاب دستور غذایی مورد علاقه خود همراه باشید.

آخرین اخبار

  • چند ابزار و اپلیکیشن پیاده کردن مصاحبه برای خبرنگاران
  • ابزار رایگان چند رسانه ای برای خبرنگاران
  • کلاهبرداری تلفنی با گوشی‌های اندرویدی
  • پرسشهایی که هنگام پوشش خبری سوانح طبیعی باید مطرح کنیم
  • نسل تمدن ساز گامی به سوی رفع آسیب های اجتماعی در مدارس
  • “دنیای ویروس” و ضرورت امنیت و کاربرد بیشتر توکنهای غیر قابل تعویض
  • برخورد جنگنده روسی با پهپاد آمریکایی
  • نوروز در والت یزنی
  • عربستان سعودی ۱۲۱ فروند هواپیمای مسافربری از بوئینگ می خرد
  • چگونه نخستین پادکستتان را بسازید
  • افسردگی خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد
  • برخورد بدون ملاحظه با عوامل ناامنی محیط‌های آموزشی مورد انتظار مردم است
  • جای خالی متخصصان داخل کشور در رسانه ملی
  • ورود ۲۴ هزار نومعلم به کلاس‌های درس از مهر ۱۴۰۲
  • حمایت مجلس از رسانه‌ها قطعیست
  • انتقاد بازنشستگان از درمان پولی
  • نباید با نمایش برخی تصاویر ذهن نوجوان را درگیر کنیم
  • ترجمه متون عکس‌ها به نسخه وب گوگل ترنسلیت اضافه شد
  • درخواست زلونسکی برای حضور در اسکار پذیرفته نشد
  • ۹ راهنمایی برای ساخت فیلم مستند

فراارتباط

Copyright © ۱۴۰۲ ارتباط امروز.

Powered by PressBook Blog WordPress theme