خبرنگار یا خبر بیار
در دنیای رسانه، عده ای هستند که فقط کار ضبط صوت را انجام می دهند یعنی فقط حمل کننده ضبط صوت و پیاده کننده صداهای ضبط شده اند. این عده نه سوالی برای پرسیدن دارند و نه آنقدر به مسائل حوزه خبری اشراف دارند که بتوانند مصاحبه شونده را به چالش بکشانند.
این روزها این عده در کسوت خبرنگاری بروز و ظهور کرده اند و بخشی از جامعه خبری نیز این عده را به رسمیت شناخته اند. مرحوم صابری فومنی(گل آقا) همواره بر این مرز بندی بین ‘خبر بیار’ و ‘خبرنگار ‘ تفاوت قائل بود و این واژه در ادبیات علوم ارتباطات نیز ماهیت کاربردی دارد.
این خبربیارها این روزها چپ چینی را هم فرا گرفته اند و یکی از خصلت های کاری آنها این شده است که بر روی سایت های خبری، اخبار تولید خبرنگاران را در گوشه چپ می چینند و گاهی این اخبار نیز مصادره به مطلوب می شود.
اما در فضای جدید اطلاع رسانی،خبرنگاری برخط یا آنلاین، خبربیار را با چالش روبرو کرده است، زیرا شهروندان خود به خود به واسطه توسعه شبکه های اجتماعی تبدیل به خبرنگار شهروند یا خبرنگار آنلاین می شوند و دیگر جامعه اطلاع رسانی نیازی به خبر بیار ندارد. تب انتشار مطلب در بین نسل نوین مخاطبان شبکه های اجتماعی آنقدر سرعت بالایی دارد که این سرعت جای صحت را گرفته است و این جدال تاریخی در حال استحاله شدن بین سرعت و صحت است.
با این شبکه های اجتماعی دیگر نظریه ‘مرگ مولف ‘ رولان بارت کارایی ندارد و تنها خبربیار در عالم اطلاع رسانی دچار این خود مرگی خواهد شد. از این رو مخاطب مولف زمینه ساز تکثیر معنا در عنصر خبر می شود و خبربیار نه توان مخاطب بودن را خواهد داشت و نه توان مولف شدن را، به همین دلیل چاره ای جز خودحذفی نخواهد داشت.
با ورود شبکه های اجتماعی به عرصه اطلاع رسانی علم شناخت خبر دچار دگرمعنایی شده است و دیگر نه روابط عمومی و نه خبربیار توان ایستایی در برابر انتشار خبر را دارند چرا که برگ برنده دست شهروند خبرنگاری است که از عنصر تازه شناخته شده ‘حضور ‘ در رخدادها بهره می گیرد. بنابراین در عصر اطلاع رسانی شبکه ای تنها کسی که خبرنگار است در میدان باقی می ماند و خبربیار به دلیل قدرت نداشتن تحلیل از گردونه پیشیابی های خبری باز خواهد ماند.
در حوزه خبرنگاری، مخاطب مجموعه ای مستقل و مجزا از واقعیت تلقی نمی شود و اما در حوزه خبربیاری به دلیل شناخت نداشتن از علوم ارتباطی، زبان به منزله یک نظام با زبان به عنوان مجموعهای از سخن ها تفاوت پیدا می کند. پس می توان به این نتیجه رسید که خبرنگار در حوزه اطلاع رسانی رویکردی ساختارگرایانه و ماهوی دارد در حالی که خبر بیار رویکرد شکلی به خود گرفته است.
گفتنی است در حوزه خبرنگاری ساختارگرایی ‘مولف /خبرنگار’ فراگیر شدن انتشار سوژه مهم است اما در خبر بیاری بافت ‘ خبر آنچنان که بود ‘ مهم است.
انتهای پیام/ علی شریفی روزنامه نگار و پژوهشگر رسانه
