حمیدرضا سلیمانی میگونی
شهر ایده آل نمادی از یک واقعیت آرمانی و بدون کاستی است. همچنین میتواند نمایانگر حقیقتی دست نیافتنی باشد. از افلاطون به عنوان نخستین فیلسوف آرمانگرای اندیشهً غرب نام میبرند. درواقع آرمان شهر با مفهوم ایده افلاطون هماهنگی کامل دارد. این اندیشهٔ وی را میتوان در رساله جمهوریش یافت. در رساله جمهوری، افلاطون سیاست را به عرصههای گسترده تری همچون دولت و قانون اساسی بسط میدهد. افلاطون خطوط اصلی که برای سازماندهی یک شهر آرمانی لازم است را به تصویر میکشد. به همین سبب از وی بهعنوان بنیانگذار این اندیشه نام برده میشود.
شهر ایده ال در میان چهار راهی بین خیالات و تجربیات ایستاده است. این مکان جایی است که عقل، زندگی معمولی را دوباره سازی کرده و به جامعه ای هماهنگ تبدیل می کند. اینجا مکانی واقعی است که می تواند هرچیزی را که ناقص به نظر می آید، با یافتن عوامل مؤثر در فعالیتهای گذشته تغییر داده یا تصحیح کند. شهر ایده ال در نظر دارد تا تفکر واقع بینانه را به اندازهای ایجاد کند تا شهروندان هم نفر به نفر و هم در بطن جامعه مدنی به سوی بهتر شدن پیش روند. فراتر از این، شهر ایده ال به دنبال توسعه بیشتر اسکان مردم در محدوده زمان، قومیت، جنسیت، سیاست، اقتصاد، فرهنگ، رسوم و مکان می باشد.
امروزه شهرنشيني به عنوان يك پديده اجتماعي از ضروريات زندگي محسوب ميشود. شهروندان عموما با سلايق مختلف در جامعه شهري به فعاليت ميپردازند. با گسترش روند شهرنشيني و مهاجرت از شهرها و روستاهاي كوچك به شهرهاي بزرگ، مشكلات عديدهاي در حوزههاي مختلف به خصوص فرهنگي و اجتماعي به وجود آمده كه يكي از عوامل بروز آن عدم شناخت كافي افراد جامعه از فرهنگ شهرنشيني و حقوق شهروندي است.
هنگامي كه انسانها در جوامع كوچكتر و محدودتر زندگي ميكنند، طبعاً از مشكلات كمتري نسبت به وقتي كه در جوامع بزرگتر هستند، برخوردارند. در جوامع كوچكتر، شناخت افراد از يكديگر بيشتر است و بواسطه احترامي كه ميان آنها وجود دارد، قوانين نيز بهتر و سهلتر اجرا ميشود. به هر حال جدا از عوامل مهاجرت از روستاها به شهرهاي بزرگ كه در اين بحث نمي گنجد، ولي ميتواند داراي اهميت فراواني باشد، افراد با ورود به شهرهاي بزرگ، ديگر مانند محيطي كه قبلاً در آن قرار داشتند، محدود نيستند و آزادي عمل بيشتري دارند كه همين امر ميتواند زمينههاي بروز نابهنجاريها و آسيبهاي اجتماعي را فراهم نمايد. لذا در شهرهاي بزرگ هر روز ميتوان از طريق رسانهها به خصوص روزنامهها در صفحات حوادث، نمونهاي از اين گونه آسيبها را مشاهده نمود.
با توجه به اينكه انسان موجودي اجتماعي است و زندگي اجتماعي مستلزم وجود روابط حقوقي بين افراد و گروههاي مختلف جامعه ميباشد، ميبايست اين روابط اجتماعي تحت نظم و قاعدهاي درآيد. چراكه، در صورت عدم وجود نظم و ضوابط در جامعه، زور، اجحاف و تزوير بر روابط بين افراد حاكم شده و اين موضوع موجب ايجاد هرج و مرج و نابساماني خواهد شد.
اگر جامعهاي ميخواهد كه قانونشكني و اعمال خلاف مقررات به عنوان يك پديده زشت و نامطلوب به نسل آينده منتقل نگردد و به عنوان ميراث فرهنگي نادرست، آيندگان را رنج ندهد، ضروري است كه با برنامههاي خاص زمينههاي قانونمندي را در جامعه فراهم آورد.
قوانين و مقررات كه تداعيكننده چگونگي روابط ميان افراد جامعه است، ميتواند با توجه به شرايط زماني تغيير و اصلاح گردد. اين قوانين كه با عنوان حقوق شهروندي در جوامع متداول است، ميبايست توسط شهروندان مورد مطالعه قرار گيرد تا هر يك از آنها با حقوق و وظايف خود در مقابل ديگران آشنا و نسبت به انجام آن اهتمام ورزند.
رعايت قانون و تعهدات اجتماعي در هر جامعهاي سبب ايجاد استحكام و ثبات در مناسبات و روابط اجتماعي بين فردي و برقراري آرامش و احساس امنيت در آن جامعه ميشود و رعايت قانون به عنوان يك ارزش و هنجار اجتماعي، يكي از ستونهاي اصلي فرهنگ عمومي است.
در كنار وضع و تدوين و به روز نمودن اين قوانين توسط مراكز قانونگذاري، دستگاهها و سازمان هاي متولي اجراي آن نيز ميبايد نسبت به نهادينه كردن فرهنگ شهرنشيني و حقوق شهروندي و تعميق، گسترش، آگاهسازي و اطلاعرساني بهموقع، جامع و كامل آن به افراد جامعه از طريق چاپ كتاب، بروشور و همچنين وسايل ارتباط جمعي از جمله صدا و سيما، روزنامهها و… اقدام كنند.
زندگي در شهرهاي بزرگ، نيازمند دارا بودن مجموعه اي شرايط از جمله رعايت و احترام به حقوق ديگران به عنوان يكي از اصول اوليه شهرنشيني است.
متأسفانه با وجود آگاهي از اين موضوع مهم و ضروري، باز هم شاهد تضييع حقوق توسط برخي از افراد جامعه هستيم كه نمونههاي بسياري از اين دست به خصوص در كلانشهر تهران به وفور يافت ميشود.
همچنین به دليل افزايش توليد وسايل نقليه در داخل كشور و همچنين روند رو به رشد واردات خودرو به كشور و در كنار آن حركت كند طرح فرسوده كردن خودروها به خصوص در شهر تهران، موجب شده هر روز سطح خيابانها بيشتر به اشغال وسايل نقليه(خودرو و موتورسيكلت) درآيد و تردد عابران پياده با مشكل روبرو شود.
انتهای پیام/