لازارسفلد، بنیانگذار رادیوپژوهی

پاول لازار سفلد یکی از مهمترین روشنفکران تأثیر گذار در حوزه ارتباطی جدید وعرصه ارتباط پژوهی و به ویژه رادیوپژوهی است. وی به کمک یکی از همکارانش به نام استانتون دستگاه محتوا سنجی رادیویی را ابداع کردند. این دستگاه میزان علاقه و تنفر شنوندگان به هنگام شنیدن برنامه را اندازه گیری می‌کرد.

لازار سفلد به نوعی بنیانگذار رادیو پژوهی در رسانه محسوب می شود. از نظر وی یک “ارتباط پژوه” با توجه به موضوعات قابل سنجش، به تشکیل و تدوین جداول یک بعدی چند بعدی و… از واقعیت رسانه، ها دست می زند. او بر این عقیده اصرار می ورزید که ” علم ارتباطات” دانش جوانی ست. برای لازارسفلد مفهوم علم ارتباطات در رادیو پژوهی و تأثیر ارتباطی ان بر جامعه معنا می شد. یکی از نتایج جانبی طرح پژوهشی رادیو همان ابداع وسیله جمع اوری اطلاعات و داده ها موسوم به  “تحلیل گر برنامه استانتون- لازارسفلد” بود. این وسیله ارتباطی تولید شده که به نام مستعار “آنی کوچولو” معروف شد، به پژوهشگران اجازه می داد تا برنامه رادیویی یا محتوای تبلیغاتی را توام با تاثیرهای هیجانی آن بر روی مخاطبان و شنوندگان ارزیابی، اندازه گیری و ثبت شود.

آنی کوچولو، یک وسیله اندازه گیری مناسب برای ارزیابی برنامه های رادیویی بود که یک تحلیل گر برنامه، برای رسیدگی و بررسی بازخورد مخاطبان به ویژه در تاثئر برنامه های رادیویی استفاده می کرد. پژوهش های لازار سفلد نشان می داد که تحلیل گران برنامه‌ها بیشتر روی قضاوت نهایی شنوندگان رادیویی در باره تولیدات و برنامه ها متمرکز می شوند. به عبارت دیگر آنها تاثئر برنامه ها را بر روی شنوندگان اندازه گیری و باز خورد آن ها را به برنامه سازان رادیویی منعکس می کردند.

از تحلیل گر برنامه در موارد زیادی استفاده می شد. لازار سفلد مرتون و همکاران آن ها از تحلیل گر برنامه در طرح پژوهشی رادیو استفاده کردند. آنی کوچولو به عنوان ابزاری سودمند ، در جنگ برای ارزیابی علاقه و عدم علاقه سربازان نسبت به فیلم های اموزشی و اخلاقی مورد استفاده قرار گرفت.

گفتنی است لازارسفلد طراح بازسازی طرح رادیو پژوهی است و آن را در قلمروی پژوهش های ارتباط جمعی قرار داد. همچنین وی در پاسخ به مقاله ماکس هور کهایمر مبنی بر نظریه سنتی وانتقادی؛ مقاله ای تحت عنوان “تفسیری بر پژوهش های انتقادی واجرایی ارتباطات ” نوشت. علاوه بر آن نظریه انتقادی را در طبقه نظریه “گمانگرا” قرار می داد و آن را به عنوان “کشف واقعیت برای پیشنهادات ساختی” مطرح می کرد.

انتهای پیام/فاطمه شیرازی دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران مرکزی