هم فضای کارمندی را تجربه کرده ام، هم خود اشتغالی و هم کارآفرینی.
سوال : کدام فضا بهتر است؟
جواب : نمی دانم!
این بار بهانه ای جدید برای تعدیل نیرو در بخش های دولتی و خصوصی، تعطیلی بسیاری از کسب و کارها، کاهش میزان حقوق دریافتی و افزایش فشار کاری کارکنان، شاغل بودن همزمان در چند کار برای گذراندن زندگی، بیکاری عده کثیری از تحصیلکرده ها، مهاجرتهای کاری به کشورهای دیگر و …
سوال : آیا قبل از کرونا موارد فوق را نداشتیم؟
جواب : در بدترین حالت ممکن و در حال حاضر نیر به طرز فاجعه آمیزی…فضای کسب و کار ایران سالیان سال است که ویروسی شده است.
اجازه بدهید قضیه را از سه زاویه مفصل شرح دهم.
زاویه اول : فضای کارمندی
فضایی که سالهاست مانند بختک در تفکر و نگرش ماست. حقوق ثابت می گیرم، بیمه هستم، امنیت شغلی دارم، بازنشستگی دارم و استراحت میکنم!
حقوق ثابت در ازای سه برابر فشار کاری و هر لحظه به بهانه تعدیل نیرو و یا مساله دیگری، رویای استراحت بازنشستگی را به باد فنا خواهد داد. ناگفته نماند اگر از آن دسته کارمندهایی باشیم که چابلوسی، زیرآب زنی و رشوه گرفتن را بلد باشیم صراحتا این فضا مطمئن ترین فضا برای رسیدن به اهداف کاری است.
زاویه دوم : فضای خود اشتغالی
این فضا شامل دو گروه افراد می شود. گروه اول کسانی هستند که از فضای کارمندی به تنگ آمده اند و می خواهند برای خودشان کار کنند. عزم خود را جزم می کنند و بر اساس تخصص ها ،علایق و نیاز بازار و مردم شروع می کنند. زمان در دست آنهاست بدین معنا که ساعت کاری خاصی ندارند…اگر تلاش زیادی کنند و پشتکار داشته باشند از لحاظ مالی درآمدی بسیار بسیار بالاتر از زمانی دارند که کارمند بودند..ضمنا برای خودشان کار می کنند نه برای دیگران و در اصطلاح آقا بالا سر ندارند و به دور از مشکلات فضای کارمندی هستند. چقدر عالی…اما این ظاهر قضیه است حقیقت چیز دیگری است…
شما مجبور خواهید بود مسئولیت هر گونه قصوری در کار از مسائل سیاسی و اقتصادی گرفته تا…و تمامی مواردی که ارتباطی به شما ندارد و شما نیز کنترلی روی آنها ندارید نیز به عهده بگیرید و باسخگو باشید…اگر فکر می کنید از جریانات زیرآب زنی خلاص شده اید متاسفانه باید بگویم نه تنها اینگونه نیست بلکه از جنس دیگری و به شدت کثیف تر درگیر آن خواهید بود…که برای شما از خداوند صبر ایوب می طلبم!
اگر باندبازی های مختلف اجازه بدهد شاید بتوانیدبا زور زدن جایگاهی هر چند کوچک برای خود داشته باشید. اگر هم مساعدت نفرمایند که باید خودتان خودتان را تعدیل کنید. بماند که پیدا کردن مشتری در میان این باند بازی کاری نسبتا غیر ممکن است و مثل پیدا کردن سوزن در انبار کاه است!
گرچه اگر از آن دسته خود اشتغالهایی هستید که آویزان این و آن می شوند و بارتی دارندو نوچه دیگران هستند و به باند آنها می پیوندند بنابراین بخت با شما یار است. اسب خود را بتازانید!!
گروه دوم این دسته شامل کارگرانی هستند که به صورت رسمی در جایی مشغول نیستند و عملا کارمند آنجا محسوب نمی شوند بلکه به صورت روزمزد و یا پاره وقت در مکانهای مختلف برای امرار معاش مشغول هستند و اکثرا یا حقوق بسیار پایینی دارند و یا بیمه نیستند و امنیت شغلی آنها به درجات زیر صفر می رسد.در واقع آنها هر روز بر روی لبه شمشیر حرکت می کنند.متاسفانه آسیب بذیرترین قشر این دسته هستند و حمایتی نیز از طریق هیچ گونه ارگانی از آنها صورت نی گیرد.
زاویه سوم : کارآفرینی
در ابتدا توضیحی در خصوص این کلمه می دهم. اگر شما شرکتی راه اندازی کنید و چند نفر را استخدام کنید حتی اگر کارخانه ای تاسیس کنید به شما کارآفرین نمی گویند. البته این تعریف در ایران صحت ندارد بنابراین کارآفرین ها لطفا نگران عنوان خود نباشند!
کار + آفرین = آفرینش کار و خلق کاری که تا به حال نبوده یا انجام کاری که تا به حال بوده اما به شیوه ای کاملا منحصر به فرد که در ادامه باعث مشغول به کار شدن عده ای دیگر نیز خواهد شد.کاری که دانش خلق کند،سبک خلق کند و دنیا را متحول کند.
در ایران یا فقط عنوان کارآفرین را داریم و یا اگر هم به تعداد بسیار اندکی موجود باشد همگی وابسته به ارگانهای خاص با امکانات فول آپشن هستند. نور چشمی هایی که همه ساله جایزه شان را می گیرند و هیچ کسی از حال کارگر یا کارمندی که برای آنها کار میکند خبر ندارد تا زمانی که پای درددل آنها بنشینید. کارآفرینهای واقعی آنقدر با سنگ اندازی، بروکراسی و مشکلات جذب سرمایه اولیه دست و پنجه نرم می کنند که خود از کرده خود پشیمان می شوند.
بر میگردم به سوالی که در ابتدای مطلب مطرح کردم.
سوال : کدام فضا بهتر است؟ کارمندی؟خوداشتغالی؟کارآفرینی؟
جواب :
- هیچ ارتباطی به آمدن و نیامدن کرونا ندارد
- نمی دانم کدام فضا بهتر است چون افراد زیادی هستند که خصوصا به دلایل معیشتی امکان خروج از فضای موجود را ندارند و نمی توانند این ریسک را متقبل شوند اما به شخصه ازاینکه برای خودم کار کنم و اعتبار کسب کنم و برند شخصی و کاری خود را ارتقا بدهم، فرهنگ سازمانی دلخواهم را برای کارمندان و خانواده هایشان فراهم کنم و همگی در قالب یک خانواده کاری بزرگ مسیر صحیح و در عین حال بسیار سختی را طی کنیم و خشت اول را راست بچینیم و وابسته به جایی نباشیم، بسیار لذت می برم.
موضوع مهمی را فراموش کردم اشاره کنم. اگر در هر فضایی که هستید خانم هستید و جوان، تلاش خود را باید ده برابر کنید در غیر این صورت الفاتحه مع الصلوات!
حال خودتان قضاوت کنید که کدام فضا را انتخاب می کنید…قصد دخالت در تصمیم شما را ندارم اما تنها به چند نکته کوچک می پردازم : هر فضایی که انتخاب می کنید را با باور عمیق، عشق،پشتکار و باور به اخلاقیات و انسانیت تا انتها بدون توقف ادامه دهید و یادتان باشد شب هنگام که سر بر بالین می گذارید با وجدانی آسوده بخوابید به هر قیمتی هر کاری را انجام ندهید و برند شخصی یا کاری خود را خدشه دار نکنید چون از قدیم گفته اند باد آورده را باد خواهد برد.
و در بایان…
نه ثروت تا کنون زاییده مردی
نه قصر و کاخ درمان کرده دردی
برو انسانیت را مشتری باشد
قضاوت میشوی با آنچه کردی
انتهای پیام/ مرجان جانقربان، مشاور و طراح در حوزه برندینگ
