سندرم استکهلم در محتوای سریالهای ترکیه ای

محمدسالمیان – دکترای ارتباطات: در سال 1973 از یک بانک در استکهلم سوئد سرقتی صورت گرفت و سارقان برای نجات خود چند تن از کارمندان را گروگان گرفته و با خود بردند. پس از مدتی سارقان دستگیر و گروگان ها آزاد شدند، اما برخلاف انتظار هیچ یک حاضر به شهادت علیه سارقان در دادگاه نشدند.
در مصاحبه روانپزشکان با گروگان ها، متوجه شدند آنها دچار یک بیماری روانی ناشناخته شده اند که باعث ایجاد وابستگی آنها به سارقان شده است. قبل از این مسئله ارتباط عاطفی زندان بان و زندانی مشخص شده بود. اما این مورد تفاوت عمده ای با آن وابستگی داشت، یعنی هویت خود گروگان تبدیل به  سارق یا بزهکار می شود و در نتیجه اعمال او را انجام داده و درحقیقت در شخصیت گروگان گیر خود حل می شود، که به این ترتیب این بیماری سندرم استکهلم شناخته شد.
این سندرم در سریالهای ترکیه ای که ساعتها وقت مردم را برای مشاهده می گیرد، به شدت به چشم می خورد. به طوری که در یکی از این مجموعه ها دختری به نام نیلوفر که توسط مرد شروری به نام فاتح گروگان گرفته شده است، به گروگان گیر خود علاقه مند شده و روند کلی سریال را تغییر داده است.
این سریال که از یکی از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان به نام “شبکه جم” در اپیزودهای چندصد قسمتی پخش می شود، “لطیفه” نام دارد. این درحالی است که سازندگان این مجموعه آن را پربیننده ترین درام سال 2014 می دانند. تمهیداتی که از طریق آن بتوانند بیننده های کشورمان را جذب خود کنند. تماشای این گونه سریال ها، صرف نظر از ممنوعیت یا محدودیت استفاده از گیرنده های ماهواره ای در جامعه ما، موافقان و مخالفان زیادی دارد که هر کدام از دریچه نگاه خود، این سریال ها را تحلیل می کنند. این نوشتار به دنبال تایید و یا رد تماشای این سریال نیست، بلکه به طور خاص کاربرد علم روانشناسی را در تولید محصولات رسانه ای آشکار می کند.

دکتر ناصر معزی که فوق تخصص روانپزشکی است معتقد است بسیاری از جهانیان مستقیم یا غیر مسقیم تابع و تسلیم زورند. به عنوان نمونه برخی از زنان که لباس ارتشی و نظامی را به مثابه پوست شیر و سمبل قدرت می ستایند، شاید در ناخودآگاه شان قدرت را دوست دارند. وی خردورزی را از مسایل مهم دفع چنین آفتهایی می داند.
دانستن این نکات و آشنایی با آنها می تواند قدرت درک محتوای پیام رسانه ها ( سواد رسانه ای ) را به ما بدهد و تا حدودی هم وجود پشتوانه علمی در تولید این سریال ها را که یکی از دلایل نفوذ این سریال ها در جامعه است، را روشن نماید.
انتهای پیام