بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ یا کوویدـ۱۹ عفونتی است که بر اثر ویروس کرونا به وجود می‌آید و تا زمان نگارش این مقاله، تعداد افرادی که به این بیماری مبتلا شده‌اند به بیش از یکصد هزار نفر و تعداد افراد فوت شده به بیش از چهار هزار نفر در سراسر جهان رسیده است. این بیماری که اولین موارد آن در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان، مرکز استان هوبِی چین مشاهده شده است، اکنون به یک همه‌گيری در سطح جهان، تبدیل و در بیش از یکصد کشور جهان مشاهده شده به گونه‌ای که سازمان بهداشت جهانی آن را به صورت رسمی «همه‌گیری جهانی (پاندمی)» اعلام کرده است.
به نظر می‌آید که این بیماری با چنین گستردگی جهانی، اثرات جدی بر اقتصاد کشورهای مختلف جهان داشته باشد. برخی از اثرات این بیماری بر اقتصاد کشورهای گوناگون و اقتصاد جهانی، در حال حاضر مشهود است. اما تصور می‌شود که تاثیرات بسیار بیشتر و جدی‌تر و عمیق‌تری در آینده نزدیک خواهد داشت. حتی مطابق برخی از پیش‌بینی‌ها، ممکن است اثرات این بیماری بر کل اقتصاد جهان، تا چند سال مشهود باشد.
همه‌گیری (اپیدمی) در چین، نزدیک سال نوی چینی اتفاق افتاد و باعث شد بسیاری از مراسم سال نو، توسط حکومت مرکزی یا مسئولان محلی، لغو شود. همزمان با اعلام قرنطینه شهرهای استان هوبِی، بسیاری از فروشگاه‌ها و مغازه‌ها و همچنین مراکز متعدد تفریحی و گردشگری در سراسر چین، تعطیل شدند. با توجه به آنکه چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان پس از ایالات متحده آمریکا است، طبیعتا انتشار بیماری، از همان ابتدا، تنها بر اقتصاد چین تاثیر نگذاشت و تاثیر آن در سطح جهان محسوس بود به گونه‌ای که اکثر بورس‌های مطرح جهان، واکنش نشان دادند و بسیاری از شاخص‌ها، دچار افت گشتند. این روند ادامه پیدا کرد تا در دوشنبه سیاه یا ۹ مارس ۲۰۲۰ پس از دو هفته کاهش مستمر شاخص‌های بسیاری از بورس‌های معتبر جهانی، بیشتر بازارهای سهام در سطح جهان از جمله در ایالات متحده، اروپا و آسیا، با سقوط ارزش سهام مواجه شدند که بزرگ‌ترین سقوط شاخص‌های سهام پس از سقوط بازارها در سال ۲۰۰۸ در زمان رکود بزرگ مالی بود. این سقوط به قدری شدید بود که در این روز، مبادلات سهام در ایالات متحد به مدت ۱۵ دقیقه متوقف شد. از علل اصلی سقوط بازارهای سهام می‌توان به کاهش تقاضای جهانی برای کالاهای گوناگون و خدمات مختلف به علت انتشار ویروس کرونای جدید و همچنین کاهش تقاضای نفت در سطح جهان و علاوه بر آن، عدم رسیدن به یک توافق بین کشورهای عضو و غیر عضو برای کاهش تولید نفت در اجلاس اخیر اوپک اشاره نمود.
طبیعی است که جایگاه برجسته چین در اقتصاد جهانی با شیوع بیماری کوویدـ۱۹ در این کشور، شوک شدیدی بر اقتصاد جهان وارد کرد اما برخی تاثیرات، بیشتر از چیزی بود که انتظار می‌رفت. در حال حاضر، برخی پیش‌بینی‌ها بیانگر آن هستند که شیوع این بیماری، تنها در سه ماه اول، بیش از دویست و پنجاه میلیارد دلار خسارت به اقتصاد جهان وارد می‌کند.
بسیاری از محصولاتی که مردم جهان به صورت روزانه از آن استفاده می‌کنند از قبیل قطعات کامپیوترها یا تلفن‌های همراه، در چین تولید می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که چین بزرگ‌ترین تولید‌کننده گوشی‌های تلفن همراه هوشمند در جهان است و به همین علت، پیش‌بینی می‌شود که حتی کمبود در گوشی‌های آیفون نیز در جهان، محسوس خواهد بود و این حاکی از عمق تاثیر این کشور بر اقتصاد جهان است.
تعطیلی کارخانه‌های متعدد در چین، کره جنوبی و همچنین سایر کشورهای جهان به منظور جلوگیری از گسترش بیماری، اقتصاد جهانی را با مشکلات عدیده‌ای روبرو می‌کند و تداوم این روند، مشکلات را بیشتر خواهد نمود. کمبود کالاهای گوناگون در سطح جهان در کنار سایر عوامل، می‌تواند رشد اقتصاد جهانی را بیش از پیش با کندی مواجه سازد. باید توجه داشت که تولیدات برخی صنایع، مواد اولیه برخی صنایع دیگر هستند و تعطیلی کارخانه‌ها در برخی کشورها، می‌تواند زنجیره تامین مواد اولیه برخی کارخانه‌ها در کشورهای دیگر را با کمبودهایی مواجه سازد.
رشد بیماری در جهان، نیاز به تجهیزات پزشکی و مواد و لوازم مورد نیاز را افزایش داده است. در زمینه ماسک و دستکش و مواد مورد نیاز برای ضدعفونی و گندزدایی، کمبودهایی در کشورهای متعدد، گزارش شده است که علاوه بر فشار بر شبکه‌های بهداشت و نظام درمانی کشورها، هزینه‌های گوناگونی نیز در پی دارد. علاوه بر این، بیمار شدن یا قرنطینه شهروندان و فوت شدن برخی، به لحاظ نیروی انسانی نیز کشورها را تحت فشار قرار می‌دهد، به ویژه آنکه برخی از بیماران یا افراد فوت‌شده از کادر درمانی یا کارکنان و مسئولان نظام بهداشت و درمان یا کارکنان و مسئولان سایر بخش‌های کشورهای گوناگون هستند.
صنعت گردشگری نیز با شیوع بیماری کوویدـ۱۹ دچار ضررهای بسیاری در کشورهای مختلف جهان خواهد شد. باید توجه داشت که درآمد حاصل از گردشگری، رقم قابل توجهی در بودجه برخی کشورها است. شهروندان چین، تعداد قابل توجهی از گردشگران در سطح جهان را تشکیل می‌دهند و علاوه بر آن، قرنطینه در برخی کشورها مانند ایتالیا که یکی از مقاصد گردشگری در جهان است، بر بودجه این کشورها، فشار مضاعفی وارد خواهد کرد.
با کم شدن گردشگران، قرنطینه شدن برخی شهرها در سطح جهان، بسته شدن مرزها در برخی کشورها، کاهش تولیدات صنعتی، لغو پروازها، کم شدن مسافران، جابجایی کمتر افراد و همچنین کمتر شدن صادرات و واردات کالاهای گوناگون، بدیهی است که صنعت حمل و نقل، اعم از حمل و نقل هوایی، زمینی، ریلی و دریایی، دچار خسارت‌های فراوانی خواهد شد. این خسارت، هم در بخش جابجایی مسافر و هم در بخش جابجایی کالا، قابل ملاحظه خواهد بود و به نظر می‌آید که طی هفته‌های آينده، این مسئله، نمود بسیار بیشتری پیدا خواهد کرد.
به صورت خلاصه می‌توان گفت که بیماری کوویدـ۱۹ باعث کم شدن درآمدهای مربوط به صادرات کالاهای صنعتی، کم شدن درآمدهای نفتی کشورهای صادرکننده، کم شدن درآمدهای حاصل از گردشگری، کم شدن درآمد شرکت‌های بزرگ و کوچک مسافربری، کم شدن درآمد شرکت‌های گوناگون حمل و نقل کالا، کم شدن درآمد کسب‌و‌کارهای خرد ناشی از تعطیل شدن یا کم شدن مشتریان (مانند بسته شدن یا نیمه فعال بودن رستوران‌ها و مغازه‌ها) و به صورت کلی، باعث کم شدن درآمد انواع مشاغل تولید کالا و خدمات در سطح جهان خواهد شد. به تمامی موارد فوق، هزینه‌های پیشگیری و درمان این بیماری را نیز باید اضافه نمود.
پیش‌بینی رقم بیش از دویست و پنجاه میلیارد دلار هزینه، تنها در سه ماه اول شیوع این بیماری که در سطور بالا بیان شد، شوک شدیدی بر اقتصاد جهان است که واکنش بازارهای سهام را در پی داشت که به آن پرداختیم. خبر امیدوار کننده آن است که کشور چین اعلام کرده که شاهد کاهش روند ابتلای افراد به این بیماری است و این بیماری به صورت مناسبی کنترل شده است، با این وجود، شاهد افزایش چشمگیر بیماران در برخی کشورهای دیگر مانند ایتالیا هستیم. مورد امیدوارکننده دیگر آن است که استفاده از تکنولوژی‌های نوین، باعث رشد و گسترش بانکداری الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، دولت الکترونیکی، پست الکترونیکی، آموزش الکترونیکی و سایر خدمات الکترونیکی شده است که هم امکان انجام بسیاری از امور را به صورت الکترونیکی و بدون مراجعه فیزیکی فراهم نموده و هم باعث شده است که امکان انجام کارهای متنوع به صورت دورکاری فراهم شود تا کارها متوقف نشوند و همچنین، باعث کاهش گسترش بیماری شده است، موردی که در اپیدمی‌هایی که بشر در قرون گذشته به خود دیده، سابقه نداشته است.
با توجه به مواردی که اشاره شد، به نظر می‌آید که بیماری کوویدـ۱۹ تاثیر شدیدی بر اقتصاد جهانی داشته است و انتظار می‌رود که این تاثیر، طی هفته‌ها و ماه‌های آينده بيشتر شود و طبیعتا، کاهش رشد اقتصادی کشورهای گوناگون جهان را تسریع نماید. برخی منابع موثق پیش‌بینی می‌کنند که تاثیر این بیماری ممکن است از یک شوک اقتصادی فراتر رفته و به یک بحران اقتصادی جهانی تبدیل شود، برخی منابع نیز از احتمال رکود اقتصادی در سطح جهان، خبر می‌دهند. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نیز احتمال یک دوره رکود برای اروپا را محتمل و قابل تصور می‌داند. در هر حال، بیشتر منابع معتبر پیش‌بینی می‌کنند که میزان رشد اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۰ کمتر از سه درصد خواهد بود و سیر نزولی خواهد داشت. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی پیش‌بینی کرده است که در صورت عدم موفقیت کشورهای جهان در کنترل این بیماری، ممکن است نرخ رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۰ به زیر دو درصد نیز سقوط کند، اما در صورت کنترل مناسب، احتمال رشد بیش از سه درصد در سال ۲۰۲۱ را محتمل می‌داند.
امید است که این بیماری، با تمهیداتی که کشورهای مختلف جهان و سازمان بهداشت جهانی به کار بسته‌اند، هر چه زودتر به صورت کامل در کشورهای گوناگون جهان به کنترل درآيد و همچنین داروهای موثر و واکسن آن هر چه سریع‌تر ساخته شوند تا علاوه بر بهبودی افراد و نجات جان انسان‌ها، اثرات مخرب بیماری کوویدـ۱۹ بر اقتصاد جهان، محدود گردد.
منابع:
- https://www.who.int
- https://www.wto.org
- https://www.worldometers.info
- https://www.oecd.org
- https://www.ft.com
- https://www.wsj.com
- https://www.businessinsider.com
- https://www.reuters.com
- https://www.upi.com
انتهای پیام/
درود
مطلب فوق العاده عالی ای بود.
مفید و مختصر و با محتوای خوب و دقیق.
آفرین بر شما هموطنان متخصص.
درود بر شما،
تحریریه ارتباط امروز از توجه شما سپاسگزاری می کند. موفق باشید
درود بر شما
خوب بود و آموزنده و به روز و پرکاربرد
سپاس بیکران