ارتباط تک–مهری خوش طینت
تحلیل تصاویر فضاپیمای دارت ناسا نشان میدهد دو جرم آسمانی نزدیک به زمین به نامهای دیدیموس و دیمورفوس، سیارکهایی با ساختار پیچیده و شباهتهای کلیدی هستند که از بقایای یک «سیارک والد» تشکیل شدهاند.
دیمورفوس یک قمر کوچک ریزسیاره است که در سال ۲۰۰۳ کشف شد. آنچه در ویکیپدیا آمده است این است که این قمر سیارهای کوچک از یک منظومه دوقلو با دیدیموس به عنوان سیارک اصلی است. دیمورفوس هدف برنامه آزمایش تغییر جهت دوگانه سیارک ناسا (دارت) است که ماموریت آن دفاع سیارهای در برابر سیارکها است. به عبارت دیگر ماموریت دارت به عنوان یک «ماموریت اثبات اصل» توسط ناسا، با موفقیت نشان داد که میتوان با استفاده از نیروی جنبشی، مسیر یک سیارک بالقوه خطرناک برای زمین را تغییر داد.
دانشمندان از تصاویر جمعآوری شده توسط ماموریت برخورد سیارک دارت ناسا برای ترسیم تصویر دقیقتری از اهداف سیارکی خود یعنی دیدیموس* و دیمورفوس** استفاده کردهاند. این تحقیق میتواند به درک بهتر نحوه شکلگیری و تکامل سیارکهای دوتایی مانند اینها کمک کند.
تصاویر ثبت شده توسط دارت قبل از برخورد با دیمورفوس در سال ۲۰۲۲ نشان میدهد که دیدیموس حدود ۱۲.۵ میلیون سال پیش و دیمورفوس حدود ۳۰۰ هزار سال پیش شکل گرفتهاند. دارت در ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲ با سرعت تقریباً ۲۲۵۳۰ کیلومتر در ساعت و در فاصله حدود ۱۱ میلیون کیلومتری از زمین به دیمورفوس برخورد کرد و با موفقیت مسیر آن را تغییر داد. این برخورد همچنین شکل دیمورفوس را کمی تغییر داد. بنابراین بررسی ماموریت «دارت» ناسا اطلاعات جالبی در مورد دوقلوهای سیارکی آشکار کرد.
دارت که مخفف آزمایش جهتدهی مجدد دوبل سیارک(۱) است، فقط بر جرم فضایی کوچکتر این منظومه دوتایی متشکل از دو سیارک یعنی قمر دیمورفوس که به دور صخره فضایی بزرگتر دیدیموس میچرخد، برخورد کرد. با این حال، هدف این بود که ببینیم چنین برخوردی چه تأثیری بر هر دو جرم خواهد داشت.
دادههای جمعآوریشده در طول این ماموریتِ موفقیتآمیز، میتواند به دانشمندان در برنامهریزی بهتر یک ماموریت دفاعی سیارهای برای منحرف کردن یک سیارک در مسیر برخورد با زمین کمک کند. در حالیکه دارت پیش از برخورد با دیمورفوس در روز ۲۶ سپتامبر سال ۲۰۲۳، توانست از دو سیارک نزدیک به زمین عکس بگیرد که به کمک آن عکسها محققان توانستند برخی از ویژگیهای زمین شناسی و ویژگیهای فیزیکی دیدیموس و دیمورفوس را تعیین کنند.
از سوی دیگر محققان معتقدند دیدیموس احتمالاً در ابتدا در کمربند سیارکی اصلی منظومه شمسی (بین مریخ و مشتری) شکل گرفته و سپس به بخش داخلی منظومه شمسی منتقل شده است. بررسی بزرگترین تخته سنگهای روی دیدیموس و دیمورفوس نیز تایید میکند که هر دو سیارک از قطعات سنگی یک سیارک والد تشکیل شدهاند.
دیدیموس با قطر حدود ۷۸۰ متر و دیمورفوس با عرض تقریبی ۱۷۰ متر، هر دو سیارکهایی سنگی هستند که تحت تأثیر نیروی گرانش به هم پیوستهاند.
گروه دیگری از محققان به سرپرستی نائومی مرداک از دانشگاه تولوز در بررسیهای خود نشان دادند که سطح دیدیموس از مواد بسیار سست تشکیل شده است که قادر به تحمل وزن بسیار کمتری نسبت به ماسه خشک روی زمین یا خاک ماه است.
در بعضی از مطالعات نشاد داده شده که سنگهای سطح دیمورفوس طی یک دوره حدود ۱۰۰ هزار ساله توسط فرآیندی به نام “خستگی حرارتی” شکسته میشوند که ناشی از تغییر دما است که باعث ایجاد شکستگیهای ریز در سنگها میشود.
اگرچه ممکن است ۱۰۰ هزار سال برای ما زمان بسیار طولانی به نظر برسد، اما از نظر زمین شناسی، دوره کوتاهی است، به ویژه در منظومه شمسی که حدود ۴.۶ میلیارد سال قدمت دارد. این بدان معنی است که خستگی حرارتی تجربه شده توسط دیمورفوس سریع است. این اولین بار است که خستگی حرارتی سریع روی یک سیارک صخرهای متشکل از مواد سیلیکات و نیکل-آهن دیده میشود.
ائتلاف ایتالیا و آمریکا در بررسیهای اخیر حاکی از آن است که دیدیموس مدت زیادی است که برای آماده شدن برای عملیات دارت ناسا (آزمایش تغییر مسیر دوگانه سیارک) و ماموریت هرا آژانس فضایی اروپا مورد مطالعه قرار گرفته است. دارت اکنون تجربه دست اولی با سیارک و قبل از برخورد با قمر آن دیمورفوس داشته است و اطلاعاتی در مورد شکل، جرم و چرخش آن به محققان داده است.
زیرا کارشناسان کشف کردهاند که سیارک بسیار سریع میچرخد و هر ۲ ساعت و ۱۶ دقیقه یک چرخش کامل را انجام میدهد. این سرعت فوقالعاده سریع است. محققان در کار خود دیدیموس را به دلیل سرعتهای چرخشی چشمگیرش به عنوان یک سیارک «در لبه پایداری» توصیف کردند. تأثیرات چرخش در استوای این جسم به شدت احساس میشود.
گفتنی است براساس اعلام ناسا در حال حاضر، دیدیموس و دیمورفوس هیچ خطری برای زمین ندارند.
*Didymos
**Dimorphos
۱-Double Asteroid Redirection Test
انتهای پیام/