محمد حسن اسدی طاری
روز جهانی آگاهی از جغد (IOAD) هر ساله در ۴ آگوست، آگاهی در مورد پرندگان شکاری شبزی محبوب ما را افزایش میدهد. جغدها مدتهاست که ما را با رمز و راز و خرد ادراکشده خود مجذوب خود کردهاند، اما نمایش آنها در رسانههای فرهنگ عامه، فولکلور و داراییهای مادی همیشه حق این موجودات جادویی را ادا نمیکند.
روز جهانی آگاهی از جغد نه تنها جغد فروتن را جشن میگیرد، بلکه به جامعه ما نیز آموزش میدهد که چگونه میتوانند در حفظ و حمایت از این جانوران خارقالعاده به ما بپیوندند.
جغدهای پنجهدار
ایگل نیوز در باره جغدها نوشته است: جغدها پرندگان شکاری شبزی یا شکار شبانه هستند. آنها معمولاً سرهای بزرگ، بدنهای تنومند و دمهای کوتاهی دارند. بیش از ۲۰۰ گونه جغد در سراسر جهان و ۱۹ گونه در آمریکای شمالی یافت میشوند. برخی از این گونهها، مانند جغد انبار، جمعیتهایی در چندین قاره دارند!
جغدها به عنوان شکارچیان شبزی، سازگاریهای ویژهای دارند تا به آنها در شکار طعمه در تاریکی کمک کند. لبه جلویی پرهای بال آنها دارای دندانههای شانهمانند است که به آنها کمک میکند در سکوت پرواز کنند. چشمان آنها به طور غیرمعمولی برای سرشان بزرگ است، چشمان جغدها تقریباً ۳٪ از وزن بدن آنها را تشکیل میدهد و بیشتر لولهای شکل است تا گرد. اندازه و شکل منحصر به فرد آنها به این معنی است که آنها قادر به حرکت دادن چشمان خود نیستند، اما همچنین به این معنی است که آنها برای دیدن در تاریکی مناسبتر هستند. این ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما به این معنی است که چشمان آنها، به تناسب، ده هزار برابر بزرگتر از چشمان انسان است!
شنوایی یک حس بسیار مهم برای جغدها است. اگرچه برخی از گونهها دارای دستههای پر در بالای سر خود به نام “پلومیکورن” هستند، اما این دستهها کمتر با شنوایی و بیشتر با استتار مرتبط هستند. انسانها و بسیاری از پستانداران غضروف گوشتی دارند که به هدایت صدا به گوشهایشان کمک میکند. سر جغدها مانند یک بشقاب ماهوارهای است که صدا را هدایت میکند. حلقهای از پرهای سفت و سخت که صورت آنها را احاطه کرده است، این اثر بشقاب ماهوارهای را تشدید میکند. گوشهای جغدها در پشت چشمانشان قرار دارد و توسط پرها پنهان شده است. برخی از گونههای جغدها گوشهایی نامتقارن دارند، به این معنی که یک گوش بالاتر از گوش دیگر است. داشتن گوشهای ناهموار به جغدها کمک میکند تا محل دقیق طعمه خود را پیدا کنند.
*از آنجا که بینایی و شنوایی برای جغدها بسیار مهم است، آنها سازگاری دیگری برای کمک به شکار خود دارند: توانایی آنها در چرخاندن سرشان تا ۲۷۰ درجه به چپ یا راست بچرخانند.
**جغدها بهترین کنترل آفات طبیعتند. آنها در خوردن سختگیر نیستند و طعمههایی مانند پستانداران، پرندگان (از جمله جغدهای دیگر)، حشرات، دوزیستان و خزندگان را میخورند. برخی از آنها مانند جغد شاخدار بزرگ به خوردن راسوها و حتی جوجهتیغیها معروفند.
اگر میخواهید دوست جغد باشید، به کارگیری شیوههای زیر را در نظر بگیرید:
– از بازدارندههای طبیعی یا تلههای ایمن برای پرندگان شکاری به جای سموم یا تلههای چسبناک برای کنترل جوندگان استفاده کنید. جوندگانکشها میتوانند از طریق مسمومیت ثانویه، پرندگان شکاری و سایر شکارچیان را بکشند و به همین دلیل، در واقع با از بین بردن شکارچیان طبیعی جوندگان، جمعیت آنها را به مرور زمان افزایش میدهند.
– در صورت امکان، درختان مرده را دستنخورده بگذارید تا فضاهای لانهسازی جغدها حفظ شود. بسیاری از گونههای جغد، خروسهای حفرهدار و لانهساز هستند، بنابراین این درختان پناهگاه و محل لانهسازی برای همسایگان شبانه محلی شما فراهم میکنند.
– برای فراهم کردن قلمرو شکار برای جغدها، کمتر گیاه بومی بکارید یا چمنزنی کنید. علفها و گیاهان بومی به حفظ حیات وحش محلی کمک میکنند.
– جعبههای لانه را در مناطقی بسازید که درختان مرده یا حفرههای لانهسازی کمیاب هستند. جعبههای لانه راهی عالی برای کمک به جمعیت جغدها هستند و در عین حال از مزایای کنترل آفات رایگان نیز بهرهمند میشوند.
– گربههای خود را در داخل خانه نگه دارید. گربههای بیرون از منزل برای پرندگان و سایر حیات وحش خطرناک هستند، اکوسیستمها را مختل میکنند و بیماری را گسترش میدهند.
– زبالههای خطرناک را از محیط زیست حذف کنید. سیمهای خاردار قدیمی، تورهای ورزشی و ریسمانهای عدلبندی برای جغدها و همه پرندگان شکاری خطرناک هستند.
انتهای پیام/
