آقا بزرگ فردی هفتاد و چند ساله که اخیرا مبتلا به کرونا گشته و ده روز تمام زیر کپسول اکسیژن در آی‌سی‌یو بود. بچه‌هایش با تضرع ندای امن یجیب سر میدادند. آقا بزرگ این روزها ساعاتی خیره به شاخ و برگهای خزان دیده‌ی چند درخت داخل باغچه میشود و با کسی دل و دماغ حرف زدن ندارد و گاهی نفسی عمیق میکشد و دانهای از مرواریدهای تسبیحاش را رها میکند. او از جمع هراس دارد و دیگر عادت پیادهروی خود را فراموش کردهاست. حالات آقابزرگ گویا نشان از آثار روانشناختی کرونا است.دکتر پگاه صیدی روانشناس و استاد دانشگاه گرمیان کردستان در این باره میگوید: «بهطور کلی اثرات شیوع این ویروس مختص به خانوادههای کرونازده یا به عبارتی خانوادههایی که تشخیص ابتلا برای اعضای آنها داده شده نیست. میتوان گفت همه خانوادهها به نوعی کرونازده محسوب میشوند چرا که مراقبتهای بهداشی برای جلوگیری از انتشار ویروس تمام افراد جامعه را تحت تاثیر قرار دادهاست، محدود شدن مناسبات اجتماعی تغییر روابط اجتماعی از روابط حقیقی به روابط مجازی حتی تغییر در الگوی پوشش یا فعالیتهای بدنی اثراتی هستند که لزوما محدود به خانوادههایی با فرد مبتلا به ویروس نیستند اما در همان حال این تغییرات به دلیل اینکه در ابعاد وسیع اتفاقافتاده و در زمان محدود و زیر فشار و استرس ایجاد شدهاست میتواند زمینه را برای ابتلا یا تشدید حالات روانشناختی فراهم کردهباشد.»
انگ در خانواده های کرونازده
از سویی خانوادههایی که در آنها عضو یا عضوی با تشخیص ابتلا وجود داشته شرایط دشوارتری را تجربه کردهاند چرا که علاوه بر فشارهای اشاره شده که همگانی بودند، چالشهای جدیدی هم پیش روی این خانوادهها قرار داشت. به عنوان مثال شرم از اظهار اینکه کسی در خانواده به ویروس آلودهشده به ویژه در موج اول که نوعی انگ (استیگما) نسبت به این بیماری وجود داشت باعث میشد این خانوادهها بیشتر و بیشتر در انزوایی ناخواسته قراربگیرند و از حمایتهای اجتماعی لازم که نقش حیاتی در فرایند بهبودی دارد محروم شوند. این امر به ویژه برای خانوادههایی که عضو یا اعضایی را براثر ابتلا به این ویروس از دست میدادند شدیدتر هم بود چرا که بخشی حیاتی از پروسه سازگاری با فقدان برخوردداری از همدردی و غمخواری بستگان و آشنایان است که بازهم به دلیل شرایط خاص و عدم امکان برگذاری مجالس ترحیم این امکان نیز از بین رفته و شرایط را بیش از پیش دشوار کرده است.
افراد آسیبپذیر در شرایط کرونایی
اگرچه در حالت‌هایی مانند پاندومی یک ویروس یا آشفتگیهای اجتماعی سیاسی همه اقشار جامعه در خطر ابتلا یا تشدید مشکلات روانشناختی هستند با این حال برخی گروهها نسبت به سایرین آسیب‌پذیرتر هستند به عنوان مثال افرادی که زمینه و آمادگی ابتلا به مشکلات روانشناختی خصوصا اختلالات اضطرابی را دارند در شرایط مشابه بیش از سایرین در معرض بروز یا تشدید نشانهها قراردارند. همینطور افرادی که بیماریهای مزمن و خاص دارند (مانند دیابت که نیاز به مراجعه و ارتباط مستمر با کادر درمان دارد) افراد سالمند و کودکان که حفظ روابط اجتماعی فاکتور مهم در مراقبتهای سلامت روانی آنها محسوب میشود و افرادی که از حمایتهای اجتماعی لازم برخوردار نیستند مانند اقلیتها یا افرادی که بیمههای سلامتی و خدمات رفاهی ندارد نیز از گروههای آسیبپذیر محسوب میشوند.
با اصرار و همراهی یکی از نوههای آقابزرگ، امروز برای مدت خیلی کوتاه و رعایت وسواس گونهی پروتکلهای بهداشتی چند دقیقهای به پیادهروی رفتند. او همچنان خاطرات هماتاقی خود را که با گلویی پاره زندگی را وداع گفت فراموش نکرده و بند ترس به ابتلا از ذهن او بریده نمیشود.
انتهای پیام/ نویسنده: شیلا زارعی، منبع: فراتاب
