اکرم شعبانی
ورزش‌هایی با ریشه‌های عمیق در فرهنگ ایرانی، فرصتی برای بازتعریف هویت ملی و گشودن پنجره‌ای تازه به جهان است. در روزگاری که ملت‌ها برای بازتعریف هویت فرهنگی خود به حافظه تاریخی‌شان بازمی‌گردند، ما نیز باید بار دیگر به میراثی بی‌همتا بنگریم که سده‌های پیش بر زین اسب‌ها و نوک نیزه‌ها شکوفا شده بود.
هنرهای رزمی سواره ـ از جمله نیزه بازی(تنت‌پگینگ) و کمانگیری روی اسب، نه فقط مهارت‌های ورزشی، بلکه تجلی‌گاه شجاعت، نجابت و تربیت پهلوانانه ایرانی‌اند؛ میراثی که از دل شاهنامه‌ها، تاریخ‌نامه‌ها و آیین‌های نظامی باستان به ما رسیده‌اند و هنوز هم ظرفیت جهانی شدن دارند.
در اسناد مکتوبی چون شاهنامه فردوسی، تاریخ وصاف، یا حتی در مینیاتورهای دوره صفوی، سوارکار ایرانی نه‌تنها جنگجو، که نماد تعادل میان قدرت، اخلاق و مهارت بوده است. این ویژگی‌ها، همگی در هنرهای رزمی سواره امروزی، به‌ویژه در رشته‌های کمانگیری روی اسب و نیزه بازی تجلی می‌یابد.
در جهان امروز، بسیاری از کشورها در تلاشند تا از دل میراث سنتی خود، ارزش‌هایی نو برای نسل جدید خلق کنند. کشورهایی مانند هند، پاکستان، آفریقای جنوبی، عمان و… توانسته‌اند رشته‌هایی همچون نیزه بازی را سازماندهی کنند و کشورهایی چون کره جنوبی، مجارستان، ترکیه، ایران و… رونقی دوباره به کمانگیری روی اسب داده به آن ساختار حرفه‌ای بدهند و با برگزاری لیگ‌های بین‌المللی، به هویت فرهنگی خود در عرصه ورزش معنا و قدرت بخشند.
این رویکرد جهانی، در واقع پاسخی به یک نیاز بنیادین است: نسل جوان برای ایستادن روی پای هویت فرهنگی خود، باید ریشه‌هایش را بشناسد. این شناخت، زمانی عمیق و پایدار می‌شود که در قالب فعالیت‌های زنده، پویا و مشارکتی مانند ورزش به آن پرداخته شود.
ایران با پیشینه کهنی در سوارکاری، نیزه‌داری و آئین‌های رزمی، می‌تواند نقش مهمی در بازتعریف این رشته‌ها ایفا کند. برگزاری دوره‌های ملی و بین‌المللی مربیگری و داوری، همچون آنچه اخیراً با حضور نماینده فدراسیون جهانی در البرز برگزار شد، گامی ارزشمند در این مسیر است. اما این مسیر نیازمند حمایت نهادهای ورزشی، رسانه‌ها، نخبگان فرهنگی، و البته خود مردم است.
ما باید کمک کنیم تا این هنرهای ریشه‌دار از مرزهای کشور فراتر روند؛ همان‌گونه که قالی، موسیقی یا زبان فارسی توانسته‌اند چهره‌ای از فرهنگ ایران به جهان نشان دهند، هنرهای رزمی سواره نیز می‌توانند روایتگر فصل دیگری از این تاریخ باشکوه باشند.
در میانه هیاهوی ورزش‌های مدرن و پرزرق‌وبرق، شاید صدای سم اسب و برق نیزه، راهی باشد برای آن‌که جوان امروز ایرانی، خود را دوباره به یاد بیاورد.
انتهای پیام/