علیرضا خوش طینت
کودکان در سفر
تابستان خود را چگونه گذراندید؛ موضوع انشایی است که اغلب ما در دوران تحصیل با آن مواجه بوده ایم. سفر رفتن با خانواده آداب و رسومی دارد که با مسافرت‌های مجردی متفاوت است؛ مخصوصا اگر بچه‌ها هم با شما همسفر باشند. سفر با کودکان می‌تواند یک لذت و چالش همزمان باشد. در سفر با کودکان؛ شما با آنها کودکی می‌کنید، دنیا را از دید آنها می‌بینید و با سخت نگرفتن شرایط، سفر شیرین و لذت بخشی را به همراه اعضای خانواده تجربه می کنید.
با توجه به اینکه میل یادگیری و آشنا شدن با محیط های جدید در کودکان بالاست، سفر برای بچه ها جذاب و دوست داشتنی است. اما نه آن سفری که تنها برای بزرگترها برنامه‌ریزی شده باشد. گاهی برخی از چیزهایی که برای شما جذاب است، می تواند برای کودکان بسیار کسل کننده باشد. بنابراین باید با برنامه ریزی صحیح سفر را برای کودکان جذاب کنید.
با کودکتان مثل چمدان برخورد نکرده و او را دنبال خود نکشانید. بلکه حضور کودک را به‌عنوان یک عضو با اهمیت در نظر بگیرید. سعی کنید به خواسته‌هایش توجه کنید و اجازه دهید به او نیز خوش بگذرد. در مورد سفر، با او صحبت کنید؛ اجازه بدهید کودک شما هم بداند قرار است کجا برود و چه برنامه‌هایی دارید. عكس‌ها و نقشه محلی را كه به آنجا سفر می‌كنید به كودك نشان دهید. ماجرا و خاطرات سفرهای گذشته را تعریف كنید. محل موردنظر را با مكانی كه كودك با آن آشناست، مقایسه كنید تا اضطراب او از رفتن به مكانی ناشناخته كاهش یابد.
سفر کردن علاوه بر تاثیر در سلامت روان کودکان، باعث آشنایی آنان با فرهنگ های دیگر و خلاقیتشان می شود. سفر با کودکان نیازمند توجه به نکات مهمی است که با رعایت آنها و همچنین در صورت داشتن اطلاعات مناسب می‌توانید سفر خوشایند و خاطره انگیزی را تجربه کنید.
بچه بد وجود ندارد. می توان گفت که خیلی از بچه ها بد سفر هستند. آنها هیچ ذهنیتی از جاده و مسیر و سفر ندارند و ممکن است با بدقلقی هایشان سفر را به شما و اطرافیانتان تلخ کنند. باید پیش از سفر برنامه ریزی کرده و آمادگی لازم را به او بدهید.
زمانی که یک سفر خانوادگی را برنامه ریزی می کنید دوست دارید به تمام اعضای خانواده خوش بگذرد. اصولا در سفرها کودکان به جهت نشستن طولانی مدت و عدم فعالیت سرگرم کننده در داخل ماشین یا قطار و .. دچار کمی بی حوصلگی و کسلی می شوند. والدینی که به تمام جنبه های سفر با کودکان و نوجوانان اهمیت می دهند می توانند با روش های ساده اما موثر سرگرمی کودک در سفر را فراهم کنند.
در انتخاب مقصد دقت کافی را داشته باشید. در فصل گرم سال مناطق گرمسیری و در فصل سرد هم مناطق سرد را انتخاب نکنید هر چند محل اسکان شما مجهز به وسایل گرمایشی و سرمایشی باشد، اما چون کودک علاقمند به کشف دنیای جدید است، نباید توقع داشت که در فضایی بسته و محیطی سرپوشیده طاقت بیاورد. همچنین توجه داشته باشید که سفرهای طولانی برای کودکان مناسب نیست و باید زمان سفر را نیز مدیریت کنید.
کودکان شیفته بازی و سرگرمی هستند و سرگرم نگه داشتن آن ها در طول سفر یک موضوع مهم و ضروری است. یک اسباب بازی یا یک کتاب جدید که کودکتان قبلا آن را ندیده است به همراه داشته باشد. این کار می تواند در هنگام بهانه گیری بچه ها به شما کمک کند. همانطور که می دانید کودکان اسباب بازی های جدید را دوست دارند و هدیه گرفتن آن ها را بسیار هیجان زده می کند. به همین دلیل دریافت هدیه در طول سفر می تواند برای آن ها بسیار جذاب و خاطره انگیز باشد.
اجازه دهید کودکان در طول سفر فعال باشند و تجربه های جدیدی را به دست آورند. با فرزند خود وقت بگذرانید و با آن ها بازی کنید .اگر از خواندن کتاب خسته شدید یا از آن دسته افرادی هستید که خواندن کتاب در ماشین برای شما سخت است، از کتاب‌های صوتی استفاده کنید.
حضور در طبیعت و مناطق طبیعی می تواند به تکامل ذهنی کودکان کمک کند. با رعایت مراقبت ها و احتیاط لازم اجازه دهید کودکان در طبیعت محدودیت های فضاهای بسته شهری را نداشته باشند.
سفر با ماشین شخصی می‌تواند لحظات خاطره‌انگیزی را برای خانواده رقم بزند؛ به‌شرطی‌که برای آن آماده باشید. کلید داشتن یک سفر جاده‌ای عالی، برنامه‌ریزی قبل از سفر است. در فواصل مناسب، اتومبیل را متوقف و کمی استراحت کنید. مخصوصا اگر این توقف ها، به پیشنهاد بچه ها باشد، بیشتر لذت می‌برند. میان‌وعده‌های سالم و مغذی و نوشیدنی به‌اندازه به همراه داشته باشید.
اگر با اتومبیل شخصی تان سفر می کنید، سعی كنید به اندازه اثاث بردارید و تا آنجا كه ممكن است فضای داخل خودرو را خالی نگه دارید. بچه‌هایی كه بین ساك‌ها و چمدان‌ها فشرده شده‌اند، حتما بدخلق می‌شوند. به رفتار خوب کودکان توجه داشته و آنها را به خاطر کارهای مناسب و شایسته تحسین كنید.
سعی کنید مسیری که قرار است طی کنید را از قبل مشخص کرده و از جاده‌هایی به سمت مقصد خود حرکت کنید که امکانات رفاهی وجود داشته باشد. قبل از آغاز سفر مطمئن شوید که اتومبیلتان مشکلی نداردو درست کار می‌کند. پوشش بیمه و… را هم فراموش نکنید.
در سفرهای جاده‌ای همیشه از صندلی ماشین برای نوزادان و کودکان خردسال استفاده کنید. همه کودکان زیر ۱۳ سال باید در صندلی عقب خودرو سوار شوند.
اگر با هواپیما سفر می کنید، کودکان را برای این مسئله آماده کنید، می‌توانید پیش از روز پرواز، ویدیوهایی درباره فرودگاه به آنها نشان دهید. درباره شلوغی، صف‌های فرودگاه و زمان های انتظاری که گاها طولانی نیز هست، با او صحبت کنید. پیش از سوار شدن به هواپیما، با بازی و گشت زدن تا لحظات آخر از کودکتان انرژی بسوزانید. با این کار هم سرش را گرم کرده‌اید و هم به اندازه کافی برای خوابیدن در هواپیما خسته شده است. نکته مهم دیگر بردن وسایل مورد نیاز تان به داخل هواپیماست. یک کیف کوچک و جمع و جور انتخاب کرده و کلیه وسایل مورد نیاز کودک به ویژه وسایل سرگرمی را داخل آن قرار دهید.
از جمله راحت‌ترین راه‌های سفر با نوزاد و کودکان خردسال، سفر با قطار است. البته برای آن‌که راحتی سفر شما افزایش یابد، می‌توانید کودک را کنار پنجره بنشانید و با توجه به مسیری که پیش رو دارید بخواهید تعداد تابلوها یا درختانی را که می‌بینند برای شما بشمارند و در پایان به آنها جایزه دهید.
ایمنی و امنیت کودکان بسیار مهم و ضروری است. در برنامه های بازدید از مکان‌های شلوغ و پرازدحام باید حواستان بیشتر به بچه‌ها باشد. از سنین پایین به فرزندانتان آموزش دهید که در جاهای شلوغ، پیش شما بمانند. در شروع برنامه بازدید این موضوع را به بچه‌ها یادآوری کنید و بگویید که رنگ لباستان را هم به یاد داشته باشند. برای رفتن به مکان‌های شلوغ، خودتان و فرزندانتان لباس‌های روشن بپوشید. سعی کنید بازدید خود را در ساعات خلوت انجام دهید. اطلاعات تماس خود را در جیب کودک قرار دهید تا در صورت نیاز بتواند از آن استفاده کند. اگر کودکان شما کمی بزرگتر هستند و می توانند آدرس یا شماره های ضروری را به خاطر بسپارند، مطمئن شوید که اطلاعات ضروری را به درستی حفظ کرده باشند .با آنها تمرین کنید که اگر زمانی گم شدند، باید چکار کنند و به پلیس چه بگویند.
به فرزندانتان بگویید که اگر شما را در دل جمعیت گم کردند، از جایی که هستند زیاد دور نشوند و در عوض به‌آرامی در همان نقطه دور بزنند و به دنبال شما بگردند؛ چراکه به احتمال زیاد در همان نزدیکی هستید. این مراحل را با فرزندانتان تمرین و بارها و بارها تکرار کنید تا ملکه ذهن‌شان شود و بتوانند با خونسردی آنها را انجام دهند.
اگر قصد سفر با کودکان نوپا و کوچک را دارید، حتما کالسکه کوچک و قابل حملی را با خود به همراه داشته باشید. همانطور که می دانید کودکان خیلی سریع خسته می شوند و در آغوش گرفتن آن ها در هنگام بازدید از اماکن گردشگری و یا بازار گردی بسیار خسته کننده و طاقت فرسا است.
داشتن یک الگوی غذایی سالم در طول سفر بسیار حائز اهمیت است به خصوص در کودکان که سیستم بدنی حساس‌تری دارند. والدین در طول سفر باید به تغذیه و انتخاب غذای کودکان خود اهمیت بیشتری بدهند. در ضمن به دلیل اینکه کودکان نیاز به موادمغذی مختلفی دارند، باید در طول روز از تمام گروه‌های غذایی به آنها داده شود که شامل نان و غلات، گوشت، لبنیات و میوه و سبزیجات است. قبل از رفتن به سفر، غذاها و خوراکی های سالم و خوشمزه را بردارید. غذاهای چرب، شیرین و آماده ممکن است باعث بیمار شدن کودکان شده و شما را به دردسر بیندازد. همچنین همانطور که می دانید کودکان به میان وعده ها و خوراکی های متنوع علاقه مند هستند، به همین دلیل برای میان وعده کودکان خود نیز برنامه ریزی کنید و مقداری مغزهای تازه، پاپ کورن، خرمای خشک و خوراکی های سالمی از این دست را به همراه داشته باشید. از طرف دیگر، با توجه به اینکه کودکان تمایل زیادی به خوردن غذاهای تهیه شده در بیرون از خانه از جمله انواع فست‌فود دارند، باید احتیاط لازم را برای استفاده از این‌گونه غذاها به خرج داد.
از دیگر مواردی که باعث آسیب به کودکان در سفر می‌شود مسمومیت غذایی است. عناصر مفیدی مانند انواع خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها درصورت مصرف بیش از حد و نادرست ممکن است تبدیل به مواد مسموم‌کننده و زیان‌آور برای کودکان شود.
اگر فرزندتان از دارو یا مکمل خاصی استفاده می کند قبل از سفر این موضوع را نیز در نظر بگیرید و آن دارو را تهیه کرده و به همراه داشته باشید.